Czekolada do picia lub czekolada na gorąco to znany napój, który od lat towarzyszy nam w kawiarniach i restauracjach jako dodatek do posiłku lub samodzielny smakołyk. Płynna czekolada spożywcza zawitała też do naszych domów: można ją przyrządzić ze specjalnego proszku, czekolady w pastylkach i tabliczkach lub od podszewki, korzystając z czystego kakao. Od niedawna można ten przysmak zdobyć również w naszym sklepie online. Skąd wzięła się gorąca czekolada, jakie są jej rodzaje i jak ją poprawnie przyrządzić?
Czekolada na gorąco – o jej długiej historii pokrótce
Korzenie gorącej czekolady sięgają napojów produkowanych przez Majów i Azteków z Zatoki Meksykańskiej, które były jednak chłodne i dość dalekie od tego, czym dziś raczymy się – zwłaszcza zimą – w kawiarniach. Aztecy przygotowywali w zasadzie dwa rodzaje płynnego kakao: alkoholowy napój przypominający wino z masy otaczającej ziarna kakao oraz dość gorzki, chłodny napój tworzony z samych ziaren [1]. Przez setki lat, czekolada do picia była postrzegana jako święty wywar dodający wigoru, godny wielkiego wojownika, który korzystając z kakao, zyskuje jeszcze większą siłę [2]. Dopiero po tym, jak konkwistadorzy sprowadzili w XVI wieku kakao do Europy, bogaty w aromaty chilli i cynamonu napój Azteków nieco zmienił swoją funkcję [1]. Nie od razu jednak stał się słodkim przysmakiem na zimne wieczory – również w Europie płynną czekoladę spożywczą traktowano jako napój godny silnego mężczyzny: żołnierza lub dżentelmena [2]. Ostatecznie, nie bez kozery drzewu kakaowca przypisano grecką nazwę Theobroma cacao – “Pokarm dla bogów”!
Ale jak w zasadzie zaczęła się historia gorącej czekolady na Starym Kontynencie? Z początku proces produkcji napoju przypominał przepis praktykowany w Mezoameryce. Ziarna kakaowca poddawano fermentacji, suszono i prażono, a potem oddzielano od nich skorupki i miażdżono, tworząc tym samym pastę kakao. Taka pasta, zmieszana z wodą, była pierwszym napojem kakaowym, który znano zarówno za oceanem, jak i w Europie. Jednak w 1828 roku, holenderski chemik Coenraad Joahennes van Houten wynalazł sposób na oddzielenie tłuszczy z nasion kakaowca, tym samym otrzymując pierwszy w historii proszek kakaowy. Proszek ten pozwalał na przyrządzenie napoju, który dziś w Polsce nazywa się popularnie po prostu “kakaem”. Dodanie tłuszczu z powrotem do proszku prowadzi natomiast do uzyskania podstawy gorącej czekolady – i tu zaczyna się właściwa historia napoju, który spożywamy po dziś dzień [2].
Zwyczaj picia czekolady szybko rozprzestrzenił się po całej Europie i zaczął być traktowany jako symbol prestiżu i elitarności – choć, co ciekawe, wielu europejczyków traktowało gorącą czekoladę jako napój typowo katolicki. Protestanci, z drugiej strony, woleli pozostać przy kawie [2]. Co ciekawe, niektóre źródła podają, że receptura na pitną czekoladę spożywczą powstała na dworze Filipa II w Hiszpanii, gdzie zauważono jej dobroczynny wpływ na zdrowie, a także zaczęto dodawać do niej wanilię, cynamon, cukier i orzechy [1]. Dużym krokiem naprzód w rozwoju gorącej czekolady było też zastąpienie wody mlekiem, co często robi się do dziś [3]. Jak widać, historia pitnej czekolady jest bogata i sięga zamierzchłych czasów – warto jeszcze dodać, że przez długi czas była ona ekskluzywnym napojem w dżentelmeńskich klubach w Wielkiej Brytanii [2]! Stamtąd już niedaleko do naszych czasów, w których czekolada na gorąco jest popularnym, krzepiącym napojem. Wciąż jednak istnieją w Europie czekoladziarnie, gdzie można się jej napić w nieco bardziej ekskluzywnym wydaniu!
Słynne europejskie czekoladziarnie
Jakie miejsca polecić prawdziwemu, oddanemu fanu gorącej czekolady? Pierwszym z nich byłaby bez wątpienia otwarta w 1894 roku (!) czekoladziarnia de San Ginés w Madrycie, która oferuje słynne, hiszpańskie churros z czekoladą. Przyrządzana tam czekolada do picia podobno nie ma sobie równych, a wielbiciele tego napoju mogą zakupić w czekoladziarni również najróżniejsze akcesoria do przyrządzania czekolady oraz własną czekoladę do przygotowania w domu [4]!
Innym miejscem, w którym nie może zabraknąć żadnego fana czekolady na gorąco, jest “Old Chocolate House” w Brugii. Tutaj, zamiast fantastycznego połączenia czekolady z churros, natkniemy się na cały wachlarz możliwości, którymi można się wręcz zachłysnąć! Gorąca czekolada z mlekiem, gorzka, mleczna i biała, z dodatkiem wafli lub rumu czy amaretto, z możliwością podania z piankami lub bitą śmietaną… [5] opcji jest całe mnóstwo! Jeśli jesteś wielbicielem pitnej czekolady w różnych wydaniach, koniecznie zajrzyj do tej czekoladziarni!
Nie można byłoby nie wspomnieć tu także o czekoladziarni Angelina, której początki sięgają 1903 roku. Miejsce to jest do dziś ikoną Paryża, a tworzona tu czekolada do picia powstaje na bazie sekretnej receptury! O przepisie wiadomo tylko, że zaleca on przygotowywanie napoju z ziaren kakaowca rosnącego w Nigerii, Ghanie i w Wybrzeżu Kości Słoniowej – drzewa te hoduje się specjalnie na potrzeby Angeliny! Mówi się, że połączenie ziaren z trzech krajów sprawia, że gorąca czekolada w tym miejscu ma silny, bogaty smak. Podana z bitą śmietaną, będzie zapewne niezapomnianym smakołykiem [5].
Pijąc gorącą czekoladę w tym miejscach, warto pamiętać o słynnych osobach, które mogły zaglądać tam w ciągu dwóch ubiegłych stuleci. Z tych najbardziej znanych mamy na przykład Amelię Earhart, sławną pilotkę, która przed swoimi lotami przez Pacyfik lubiła ponoć wypić kubek gorącej czekolady [6]. A skoro już o oceanach mowa, to wiele lat wcześniej po drugiej stronie Atlantyku, wielkim fanem czekolady do picia był też podobno Thomas Jefferson, jeden z ojców-założycieli Stanów Zjednoczonych [7]!
Rodzaje czekolady na gorąco
W naszym sklepie oferujemy obecnie kilka rodzajów czekolady do picia: nieco bardziej wytrawną czekoladę z dużą zawartością kakao i naturalnym aromatem rumu, mleczną czekoladę oraz czekoladę białą. Oferta ta będzie, rzecz jasna, w przyszłości rozszerzana!
Co się tyczy gorzkiej czekolady, funkcjonuje ona jako napój analogiczny do swej tabliczkowej wersji. Dzięki najwyższej zawartości czystego kakao, gorzka czekolada do picia jest mało słodka, aromatyczna i krzepiąca. Absolutny must-have dla rygorystycznych fanów prawdziwego kakao!
Bardziej klasycznym wariantem jest rzecz jasna, mleczna czekolada do picia, wciąż obfita w kakao i nadająca się nie tylko do picia, ale i do chrupania lub do sporządzenia najprawdziwszej polewy czekoladowej. Gorąca, mleczna czekolada ma lżejszy smak niż jej kuzyn, czekolada gorzka – jest więc bardziej w typie deseru, a mniejsza zawartość tłuszczy sprawia, że możemy spożyć ją jako dodatek do posiłku lub między posiłkami, nie ryzykując przejedzenia.
Wreszcie, mamy do dyspozycji także napój, który zadowoli fanów białych tabliczek czekoladowych. Biała czekolada do picia zawartością przypomina swojego mlecznego starszego brata, różni się jednak w smaku i aromacie. Kremowa i lekka, z pewnością sprosta gustom fanów alternatywnych smakołyków zawierających kakao. Podobnie jak czekoladę mleczną, można ją też chrupać lub przygotować z niej polewę cukierniczą.
Warto wspomnieć tu jeszcze o rodzaju czekolady do picia, którego nie posiadamy na ten moment w naszym sklepie (choć nad tym pracujemy!). Mowa tu o różowej gorącej czekoladzie, wynalazku, który ma zaledwie 5 lat! Przygotowywana z ziaren kakaowca Ruby, rosnącego w Wybrzeżu Kości Słoniowej, różowa czekolada ma nie tylko odmienny kolor, ale i smak oraz aromat [8] – jest lekko owocowa i nieco bardziej kwaśna, niż tradycyjna czekolada [9]. Prace nad recepturą różowej czekolady trwały całe 10 lat i jest to pierwszy nowy rodzaj tabliczek od czasu odkrycia metody produkcji białej czekolady! Być może wkrótce przekonamy się sami, jak smakuje to nowatorskie cudo.
Gorąca czekolada – przepisy
Na koniec najlepsza część – czyli przepisy! Po zakupieniu gorącej czekolady, przychodzi czas by przyrządzić ją w swoich czterech ścianach – czy to dla siebie, czy to dla gości lub partnera i dzieci. Jak się do tego zabrać? Użyć wody czy mleka? Jak długo podgrzewać napój? Wyjaśniamy!
Klasyczna gorąca czekolada
Około 20g czekolady (im więcej, tym intensywniejszy będzie smak!) wrzucamy do kubka i zalewamy 200ml podgrzanego, ale nie zagotowanego mleka. Mieszamy i gotowe!
Gorąca czekolada po hiszpańsku
Na sam początek należy utrzeć 1 łyżeczkę mąki kukurydzianej z 1 łyżką mleka, aż do uzyskania konsystencji pasty. Do 250ml gorącego (ale nie wrzącego!) mleka dodajemy 20g czekolady, 1 łyżeczkę cynamonu oraz otrzymaną pastę. Podgrzewamy, aż napój nie zgęstnieje – i gotowe! [3]
Gorąca czekolada na wodzie – wersja dietetyczna
Nieco mniej kaloryczną opcją dla fanów gorącej czekolady jest czekolada robiona na wodzie – jest ona nieco mniej gęsta i kremowa oraz bardziej wytrawna [10]. Do przygotowania takiej czekolady należy najpierw podgrzać 250 ml wody i rozpuścić w niej 20g czekolady. Aromat i smak napoju warto uzupełnić cynamonem, wanilią lub orzechami!